25 yşındki Kübr, nne ve bbsı boşndığınd ilkokul ikinci sınıf gidiyordu. Boşnmdn iki yıl sonr bbsı bşk bir şehre tşındı ve bu olydn sonr Kübr bbsını ylnızc birkç kez dh görebildi. “Hyli bir bbm vr gibi hissediyordum” diyor.
Lise birinci sınıftyken, hızl cinselliğe doğru giden bir ilişkiye bşldı. Bbsın oln kızgınlığının onu bun ittiğini düşünüyor. Diğer tüm ilişkilerinde de sürekli küçük şeylere tkılıyor ve “Artık beni sevmiyor” hissine kpılıyordu. Bunu frk eden nnesi, Kübr’y bbsının bipolr bozukluğu ve lkol düşkünlüğünden bhsetti. Kübr, “Annem beni korumk istiyordu m bu nck bbmın kötü biri olmdığını ve ne yprs ypsın iyi bir ebeveyn olmyı bşrmdığını nldığımd işe yrdı” diyor.
Kübr şimdiki ilişkisinde çok mutlu. “Benimle ilgilen!” modun girdiğinde, bu duyguy sebep oln şeyin ne olduğunu bilmenin on iyi geldiğini söylüyor.
UZMAN GÖRÜŞÜ: Birçok rştırm ynı şeyi gösteriyor:
Ailesini terk eden bblrın kızlrı, bblrıyl birlikte büyüyen kızlr göre bekâretini dh erken kybediyor. Wke Forest Üniversitesi’nde Eğitim ve Ergenlik Psikolojisi Profesörü, Between Fthers nd Dughters kitbının yzrı Lind Nielsen, “Bu kızlr genellikle duygusl olrk tm mnsıyl olgunlşmıyor ve erkeklere güvenmekte zorlnıyor” diyor. NASIL İYİLEŞİRSİN: Bbn psikolojik bir çıdn yklşmy çlış. Rosenthl, “Onu, güçlü ve kusurlu yönleri oln bir dm olrk görmeye bşl. Bu, on krşı duyduğun kırgınlık ve kızgınlığı unutturck bir şefkt duygusu geliştirmene yrdımcı olur” diyor. (Kübr dh d fzlsını yptı: Üniversitede psikoloji okudu ve bbsını nlmy çlıştı.) Ardındn bbnl yeni bir bğ kurmyı dene. Seidler, onu bir kşm yemeğine dvet etmeni, terk edişinin senin hytını nsıl etkilediğini nltmnı ve özür beklediğini söylemeni öneriyor. Rosenthl ise, “Bu ilişkinizi değiştirmeyebilir m kontrolü ele lmk iyi hissettirir” diyor.
“Benim diğer çocuklr gibi yrmzlık ypmk y d bbmdn bn bir şeyler lmsını istemek gibi bir lüksüm hiç olmdı. Bn sürekli üvey evlt olduğumu söylüyordu, mizh nlyışı böyleydi. Bir keresinde evdeki vzoyu kırdığım için beni stlerce odm kilitlemişti ve yemek vermemişti. Ynlış bir şey yptığımd bbmın öğreneceği ve yine beni döveceği korkusuyl bütün günü dolpt sklnrk geçirirdim.”
Bblr İş Bşınd
Günümüz bblrının ebeveynlik işine ne kdr ısındığını gösteren üç yeni trend…
Bb-Shower Artıkbirçokbb dyı, bebek bezleri ve içki şişelerinin her trft olduğu bby-shower’lr düzenliyor. Hftd 200’den fzl bşvuru ln bby shower plnlm servisi MnShower. nef’in kuruculrı Crig Dexheimer ve Aron Moniz, “Bb olmk, kutlnmsı gerekenbüyükbir oly” diyor.
Tm Zmnlı Bblr 8yşınltındki ocuklrıyl ilgilenen yklşıkikimilyon bb vr. Bu görevi stlenen bblrın büyük çoğunluğu, ebeveynlik ypmnın muhteşem birşey olduğunu söylüyor. Ofiste çlışn bblrın yklşık yrısı ise, evden çlışıp ocuklrıyl gilenmeye sıck bkıyor.
Bb ile Bşbş PewArştırm Merkezi’ne göre, yılınd Amerik’d 2,6 milyonylnız bb yşıyormuş(1960 yılınd ise bu rkm 300 binmiş). Bu yükselişin sebebi ise, boşnm sonucund çocuklrın velyetinin bblr dh fzl verilmeye bşlnmsı. Bblrıyl yşyn çocuklr, krblrıyl yşynlr göre dh sğlıklı oluyor.
Şimdi 34 yşınd oln Ysemin’in bbsı işsiz kldığınd, Ysemin henüz ltı yşındydı. O, diğer çocuklr kdr şımrık olm lüksünün olmdığını söylüyor: “Ynlış bir şey yptığımd bbmın öğreneceği ve yine beni döveceği korkusuyl bütün günü dolpt sklnrk geçirirdim.”
14 yşın geldiğinde Ysemin, ilk kez birinden hoşlnmy bşldı. Am yşdığı suçluluk duygusu ve korku yüzünden sl duygulrını -kendine bile- itirf edemedi. 18 yşınd üniversiteye bşldığınd ise, hytınd ilk kez âşık olduğunu hissetti. Anck âşık olduğu kişi mlesef iyi niyetli ve güvenilir biri değildi. Ysemin de bunun frkınd olmsın rğmen bu durumu ydırgmıyor, bu dm her geçen gün dh d bğlnıyordu. Çünkü işin özünde, slınd bu dmı bbsıyl özdeşleştirmişti. Ve bir şekilde, ne yprs ypsın, bu dmı kendine ykın hissediyor, htt “hytımın şkı” diyordu. Çok geçmeden bunun böyle olmdığı nlşıldı.
Kıs süren bu ilişki sonrsı Ysemin, birbirine çok benzeyen birkç ilişki dh yşdı m sonuç hep ynıydı. Kendisinden çok fzl tviz veriyor, sonund ise yine ylnız klıyordu. T ki, 30 yşın gelip hytının “gerçek” şkını buln kdr. Şimdi evli ve bir kız çocuğu nnesi oln Ysemin, “Eşim Yılmz bn bşlrd çok ybncı geliyordu çünkü hytımd hiç kimse bn bu kdr nzik dvrnmmıştı. Bunu bşlrd ydırgmış olmm rğmen, norml olnın bu olduğunu geç ols d frk ettim” diyor.
UZMAN GÖRÜŞÜ: Kız çocuğunun bbsıyl kurduğu ilişkinin şekli, çocuğun ruhsl gelişiminde büyük önem tşıyor. Bb-kız lişkisinin, kız çocuğunun nsıl bir yetişkin kdın olcğı üzerinde büyük bir etkisi vr. Ypıln rştırmlr, bblrındn övgü ln, sevgi ve değer gören kız çocuklrının ileride dh bğımsız, öz güveni yüksek kdınlr olduğunu; bbsındn şiddet görmüş kız çocuklrının ise depresyon ve somtik şikâyetler gibi dvrnış problemlerini dh fzl yşdıklrını gösteriyor. Htt bu çocuklr kişilik ve dvrnış bozukluklrı, huysuzluk, hırçınlık, bşklrıyl rht iletişim kurmm, intihr girişimi, uyuşturucu kullnımı, fuhuş yönelme gibi kendine zrr verici dvrnışlrd bile bulunbiliyor. Uzmn Klinik Psikolog Çisem İlhn, “Kız çocuğunun temel ihtiyçlrındn biri, ilgi ve tems yoluyl vrlığının benimsenmesi, onylnmsıdır. Olğn yollr ile vrlığı onylnmyn yni ilesinden sevgi ve ilgi görmeyen çocuk, bunu illegl yollrd rr” diyor ve ekliyor: “Bbsının onu çok sevdiğine nck kendi iyiliği için onu dövdüğüne innn kız çocuğu, yetişkinlik döneminde lışkın olduğu sevgi görme yolunu rr ve frkınd olmdn bu tip insnlrl ykınlık kurr. Kendisine şiddet uygulyn kişi trfındn önemsendiği yönünde bir çıkrımd bulunur. ” İlhn, eşleri trfındn fiziksel şiddete uğryn kdınlrın yklşık yüzde 25 il 75’inin çocukken fiziksel y d cinsel istismr uğrdığını söylüyor.
NASIL İYİLEŞİRSİN: İlişkilerinde şiddet görmene rğmen bunu ydırgmıyorsn, bu durumu değiştirebilmen için önce bunun norml olmdığını frk etmen ve kbul etmen gerek. Şiddetin bir sevgi dili olmdığını, değer ve sevgi görmenin legl yollrı olduğunu unutm ve bun rğmen ilerleme kydedemiyorsn mutlk bir uzmn dnış.
Bblr En İyisini Bilir
Bbyl geçirilen kliteli zmn öz güveni rttırır, evet. Am bb figürü, bizi kdın olm yolculuğumuzd frklı yönlerden de etkiliyor.
[gllery ids=""]
VÜCUT ALGISI Ock’te ypıln bir çlışmy göre, bbsıyl sevgi dolu ve rkdşç bir ilişkisi oln kız çocuklrının, yiyecekler ve kendi beden lgısı konusund dh sğlıklı bir bkış çısı vr. Bu d, dh kb ve ktlnılmz bir bby ship oln kız çocuklrıyl krşılştırıldıklrınd, onlrın yeme bozukluklrın yklnm riskini zltıyor.
9 SOSYAL YAŞAM Fthering dergisinde yyımlnn bir çlışmy göre, oyun çğlrındyken bbsıyl pozitif ve sıck bir ilişkisi oln kız çocuklrı, ileriki yşlrd kişisel yeteneklerini geliştirmeye dh ytkın oluyor. Bunun nedeni, çocuklrının heyecn duym düzeylerini hsss bir şekilde düzenleyen bblrın, onlr emptiyi öğretmesi olbilir.
Q ZEKÂ Evolution ndHumn Behviour dergisinde yyımlnn bir rştırmy göre, çocuklukt bb ile birlikte zihni uyrn ktiviteler ypmk -kitp okumk, müze ziyreti, oyun oynmk- dh yüksek IQ ile ilişkilendiriliyor. Zihni geliştiren bu dkiklrd, bblr çocuklrıyl kendi bilgilerini pylşıyor, bu d çocuklrın ileriki yşntılrınd dh zeki olmsını sğlıyor.
9 KARİYER PsychologiclScience dergisinde yyımlnn bir çlışm, nne ve bbnın ev bütçesine eşit ktkıd bulunduğu bir evde büyüyen çocuklrın dh yüksek kriyer hedeflerine ship olduğunu ve cinsiyet yrımındn kçındığını gösteriyor.
Şu n 57 yşınd oln Suzn, “Bbm, knser teşhisi konulduktn iki y sonr veft etti. Bu benim için yıkıcıydı. Annemin öfke sorunu olduğu için bbm çok dh ykındım” diyor.
Lisenin son yıllrınd Suzn’ın yirmili yşlrın kdr uznn, bir bitip bir bşlyn bir ilişkisi oldu. Ayrılmyı bir türlü bşrmıyorlrdı.
Nihyet son kez yrılmlrının rdındn Suzn, bir ilişkiden diğerine tlmy bşldı. “Bşk birini bulmdn eskisinden yrılmıyordum, htt ne olur ne olmz diyerek, eski sevgililerimle bğlrımı d koprmıyordum” diyor. Suzn, gelecekteki kocsıyl tnıştığınd d -evleneceği insnın o olduğunu ilk görüşte nlmıştı- eski erkek rkdşlrındn bir nd kurtulmdı. On yln söyledi, eski sevgililerinden bzılrıyl hâlâ görüşüyordu. Bunun korkunç bir duygu olduğunu söylüyor.
UZMAN GÖRÜŞÜ: Rosenthl, “Suzn’ın bbsı onu istemeden terk etmiş olmsın rğmen, ni ölümü bir terk edilmişlik duygusun yol çmış” diyor. “Tm gençlikten yetişkinliğe geçtiği bu dönemde, krşı cinsten en çok ykınlık duyduğu kişi oln bbsının ölümü, Suzn’ın kontrolünü kybetmesine neden olmuş.” İlişkilerini bir türlü sonlndırmmsının nedeni de bu: Hytındki bşk bir erkeği kybetmek istemiyor. Rosenthl, “Birinden yrılmk, ynı cıyı tekrr yşmsın neden oluyor, tıpkı bir ‘mini ölüm’ gibi” diyor. NASIL İYİLEŞİRSİN: Suzn, kocsının onun terk etmesi korkusuyl terpiye bşldı. (Önce birebir ypıln terpileri denedi m bunlr işe yrmdı.) Rosenthl, “Bir grub dâhil olmk güç verir çünkü tecrübelerinin sn ynsımsını dışrıdn görürsün ve bu durumun sevdiğin insnlrı nsıl etkilediğini nlrsın” diyor.
Bu duruml bş çıkmnın bşk yollrı d vr. Duygusl ilişkilerinde hâlâ yşttığın eden kocsı, onu çok ciddi bir şekilde uyrdı. Suzn çok korkmuştu: “Snki tüm gücümü kybetmiş gibi hissediyordum.” Bu durumun sonucund öfke kontrolü terpilerine ktılmy bşlyn Suzn, kocsın ne kdr hksızlık ettiğini nldı. “11 yıldır evli olduğumuzu söyleyebilmekten dolyı çok mutluyum” diyor.
