Özel dedektiflik mesleği

SHERLOCK HOLMES en atik ve ileri görüşlü dedektifi şöyle diyor: “Benim adım Sherlock Holmes. işim diğer insanların bilmediklerini bilmek!” Peki ya Agatha Christie’nin kendinden son derece emin olmasının verdiği çokbilmişlikle, her olayı makul sonuca ulaştıran Hercule Poirot? Hangimiz elleri kolları durmayan Müfettiş Gadget’ı unutabilir? Üstlerinde trençkotları, ellerinde büyüteçleriyle en gizli kalan sırları bile açığa çıkaran bu özel dedektiflerin maceralarını her zaman merakla okuduk ve izledik. Bir olayı çözmek konusunda, gözümüzde polisten daha farklı ve gizemli bir yerleri olduğu kesin. Kadınların içinde bulunan doğal dedektiflik içgüdüleri bizi bu mesleğe daha da yakınlaştırıyor, onlara daha fazla sempati duyuyoruz. Bazen öyle durumlarla karşı karşıya geliyoruz ki, içimizde gün geçtikçe biriken şüphe kırıntıları bizi yiyip bitiriyor.

İşte bu durumda bize âdeta yardım eli uzatan özel dedektifler, son zamanların en revaçta olan mesleğine sahipler.

Hızla artan özel dedektiflik büroları, görmezden gelinmeyecek bir boyuta ulaştı. Henüz özel bir yasaları yok. O yüzden kaynaklara ulaşma imkânları kısıtlı fakat bu içlerindeki araştırma içgüdüsünü törpülemiyor; koşullar ne olursa olsun takiplerine devam ediyorlar. Tahmin edebileceğiniz gibi en revaçta olan konu ise eş aldatmaları. Aldatıldığını düşünen kadınlar, kendi üstlerine düşen araştırmayı yaptıktan sonra gerisini özel dedektiflere bırakıyorlar. Geçmişini emniyet müdürlüğünde geçirmiş veya korumalık yapmış kişiler yollarına, yurt dışında oldukça yaygın olan bu sektörde devam ediyor. Dolayısıyla, baktıkları olaylarda da pek sınır tanımıyorlar. Cinayet, boşanma, velayet, şirket ortaklığı, personel araştırması, bayii takibi, sahte ürün üretimi gibi pek çok olayın takibini yapıyorlar. Donanımları bir hayli fazla olan dedektiflerin bazıları tek, bazıları da ekip hâlinde araştırma yapıyor. Yasalar gereği sadece, umuma açık ve kapalı alanlarda dinleme yapamıyorlar. Tabii polis kadar kapsamlı kaynakları yok fakat onlardan daha fazla zamanları bulunuyor. Bu da tüm odak noktalarını size yoğunlaştırmalarım mümkün kılıyor. Sadece kadınlar değil, erkekler de şüphelendikleri eşlerinin peşine düşmesi için dedektiflere büyük paralar harcıyor. Peki, neden özel dedektif tutarız? Birazdan röportajını okuyacağınız özel dedektif Murat Uzanal’ın da söylediği üzere bir özel dedektifin size sağlayacağı deliller (video görüntüleri, fotoğraflar vb.) açacağınız davalarda mahkemede avantaj sağlıyor. Durumun manevi boyutu ise tartışılır. UzanaFın anlattıklarını okuyunca kendinize de dersler çıkaracaksınız ama başvurmadan önce bir kez daha düşünün; gerçekleri bilmek sizi mutlu edecek mi?

Sizin dedektiflik hikâyeniz nasıl başladı, buna ne vesile oldu?

Ben aslında eski bir yakın korumayım. Orada edindiğim soğukkanlılık, dikkatli olma ve konsantrasyon alışkanlıkları bana oldukça yardımcı oldu. Koruma görevinde hayatınızı tamamen oraya adıyorsunuz. Stresi de oldukça yüksek olan bir iş. Etrafımda özel dedektiflik işi yapan birkaç kişi vardı. Ben de hu konudaki açığı gördüm ve aynı zamanda tek başıma da çalışmak istiyordum. Gerekli niteliklerin kendimde olduğunu düşündüm ve böylece gerisi geldi.

Özel dedektiflikle ilgili belirli bir yasanız yok sanırım…

Bir yasa taslağımız var ama henüz yürürlüğü girmedi. Yurt dışındaki yasalar bizde de olsa çalışma şartlarımız daha iyi olacak. Mesela yaptığımız tek iş boşanma davaları değil, şirketler için de çalışıyoruz. Aynı zamanda cinayet ve hırsızlık vakalarına da bakıyoruz ama bu şartlarda sonuca ilerlememiz zorlaşıyor çünkü biz polisin sahip olduğu detaylara sahip olamıyoruz. Yasalar bize umuma açık yerlerde takip şartı koşuyor. Telefon dinleyemiyoruz, kapalı alanlarda görüntü alamıyoruz. Mesela ev gibi umuma kapalı alanlarda gizli kamera suç teşkil ediyor. Aynı şekilde eşler de birbirine bu konuda dava açma hakkına sahip. Yürürlüğe girecek yasa sayesinde polisle işbirliği yapabileceğiz ve ellerindeki bazı dosyaları inceleyebileceğiz. Olay yerinde araştırma yaparken kimsenin işimize karışma gibi bir ihtimali kalmayacak. Ayrıca mahkemede çıkıp şahitlik yapabilme imkânımız da olacak. Artık biz de yasanın bir an önce çıkmasını bekliyoruz.

AVUKAT BEYZA ŞERMET, ÖZEL DEDEKTİFLİĞİ HUKUKİ ACIDAN DEĞERLENDİRİYOR…

“Günümüzde boşanma davalannda, özellikle zina sebebiyle eş, somut delil elde etmek amacıyla özel dedektif hizmetinden yararlanmaya ihtiyaç duyabiliyor. Hukuki açıdan boşanma davalarında, özel dedektiften alınan bilgilerin kullanılması, özel hayatın gizliliği ihlalini oluştunnuyorsa delil olarak kullanılabilir. Örneğin, sosyal ağ ortamında paylaşılan gönderiler, mesaj veya e-posta çıktıları, toplum içerisinde görüntülenen video veya fotoğraflar gibi… Belirtilen somut deliller sayesinde davanın haklılığı kanıtlanabilmektedir. Ancak şahsi konutta elde edilen bilgiler, kamera veya fotoğraf görüntüleri elde edilmesi yönünden özel hayatın gizliliğine aykın sayılmaktadır. Bu deliller, usulsüz ve hukuka aykırı olarak elde edilmiş delil niteliği taşıyacağından ispat vasıtası olarak kullanılamayacaktır. Dolayısıyla, özel dedektif hizmetinden yararlanılması konusunda, özel hayatın gizliliğini ihlal etmeyecek nitelikte elde edilmiş deliller hukuki anlamda fayda sağlamaktadır.”

Kaç kişilik bir ekipsiniz?

Şehir dışı takiplere dört kişiden oluşan ekibimiz bakıyor. Bir dört kişilik ekip de İstanbul’da var. Bu konuda vasıflı eleman bulmak zor oluyor. Ben bu işte genellikle emekli emniyet görevlileriyle çalıştım. Çalışacak kişinin sabırlı ve soğukkanlı olması gerekiyor çünkü öyle olmazsa işi batırma olasılığı yüksek. Bizim yaptığımız işi Emniyet Müdürlüğünde yirmi kişi yapıyor, o yüzden bizim için bazı şartlar kısıtlı oluyor. Ekipte aynı zamanda motosiklet kullanan elemanlarımız davar. Kullandığımız farklı teknikte cihazlarımız da bulunuyor.

Peki, takipleri sonuçlandırmanız ne kadar sürüyor?

Biz müşteriye haftalık çalışmayı öneriyoruz. Tabii bu gelen vakaya göre de değişiyor. Mesela, yurtdışından arayanlar var. “Eşimin programı bu ama ben etrafındakilere güvenmiyorum, neler yaptığından emin olmak istiyorum” diyor. Kısacası aldatma durumlarında mutlaka bir haftada kesin sonuç alıyoruz.

Sizin bu süreçte elde ettiğiniz bilgiler müşteriye ne tip kolaylıklar sağlıyor?

Açacağı boşanma davasında belirli avantajlar elde ediyorlar. Mahkemede, ikinci derecede de olsa delil olarak geçiyor. Özellikle samimi görüntüler varsa bu daha da etkili oluyor. Ortada paylaşılacak bir mal varsa, karşı tarafın avukatıyla mahkemede karşı karşıya gelmeden önce bir anlaşma yoluna gidiliyor ve bir protokol imzalanıyor. Karşı tarafın kusurlu olduğunu kabul etmesiyle aldatılan eş mal paylaşımı, tazminat, çocuk varsa velayet konularında mağdur olan taraf direkt avantajlı duruma geçiyor. Yeni kanuna göre; aldatılan kişinin, eşinin kendisini aldattığı kişiye de tazminat davası açma gibi bir hakkı var.

Hiç gelen müşterileri reddettiğiniz oluyor mu?

Bir tarafın diğer tarafa art niyeti varsa kesinlikle kabul etmiyoruz. Mesela müşteri gelip; “Kız arkadaşımla ayrıldık ama ben başka birisiyle görüştüğünden şüpheleniyorum ve takip edilmesini istiyorum” dediğinde reddediyoruz. Çünkü bu kişinin karşı tarafa zarar verme ihtimali yüksek. Bazen çalışması zor yerler olsa da biz şartlan zorluyoruz. Burada en önemli nokta, işin yapılabilirlik yüzdesini müşteriye iyi anlatmak. Benim bu işten sonuç almamın nelere bağlı olacağını, hangi şartlar olmasa daha iyi sonuç alabileceğimi başta izah ediyorum.

Kabul ediyorsa, takibe devam ediyoruz. O zaman gelelim bir takibin karşı tarafa maliyetine…

Bu da duruma göre değişiyor fakat fiyat aralığı haftalık olarak 4.000 ila 7.000 TL oluyor, ilk hafta sonuç çıkmazsa ve müşteri yine de devam etmemizi isterse, fiyat ona göre değişiyor tabii. Takibi uzatma kısmını müşteriye bırakıyoruz. Hiç sizden şüphelenen biri oldu mu ya da birine yakalandınız mı?

Yakalanma olmadı çünkü o duruma kadar getirmiyoruz işi. Baktık şüphelendi, hemen geri çekiliyoruz. Tabii şüphelenen olmadı değil. Bunun için de önlemlerimiz var. Duruma göre kıyafet ya da görevli kişiyi değiştiriyoruz. Çok fazla şüphelendiyse birkaç gün ara veriyoruz. Ama bu durum sık olan bir şey değil.

Eş takiplerinde en çok kadınlar mı geliyor yoksa erkekler mi?

Kadınlar geliyor. Onlarla çalışırken hep şunu gözlemledim; kadınlar hissediyor. Ayrıntıları gözlemleme konusunda erkeklerden daha zekiler. Kadınlardan gelen şüpheli durumlar genellikle boş çıkmıyor. (Gülüyor…)

O halde; ‘Kadınlar boş yere şüphelenmez’diyebiliriz. Sizden kadın ve erkekler arasındaki ilişkileri analiz etmenizi istesem…

Şöyle anlatayım… On yıl önce evlenmiş bir çifti düşünelim; erkek belirli bir yaştan sonra farklı çevreye giriyor fakat kadın eviyle ve çocuklarıyla ilgileniyor. Erkeğin gözü daha açık oluyor. Hele bir de güzel para kazanıyorsa, ilk önce arabasını daha sonra ortamını ve kıyafetlerini değiştiriyor. Bir süre sonra; “Yaşlanıyorum, kendime bakmam lazım!” diyerek spor yapmaya başlıyor. Durum böyle olunca mutlaka erkeğin
çevresindeki kadın nüfusu da artıyor fakat gözlemlediğim kadarıyla karşı tarafın ilgilendiği sadece para ve araba oluyor. Kadınlarda ise bana göre karşı tarafın ilgisizliği ve sevgisizliği en büyük neden. Kadın takdir edilmeyi, beğenilmeyi ve bunları duymayı sever. Bunu eşi yerine başka birisi yapıyorsa o kişiye yöneliyor. Bir kadın müşterim gelmişti. Orta yaşlı fakat şu ana kadar gördüğüm en bakımlı kadınlardan biriydi. Şaşırdım çünkü gelen kadınların çoğu kendine bakan kadınlar olmuyor. Eşinin gençliğini yaşayamadığını, parasal durumunun çok iyi olduğunu ve şimdi de bunun tadını çıkardığını söyledi. Fakat boşanmadan haysiyetine leke gelsin istemiyordu. Birkaç kere mesajlarını yakalamış ve aldığı cevapsa; “Durum böyle, işine geliyorsa!” olmuş. Buradan sonucu çıkarın işte.

Tanınan müşterileriniz var mı?

Tabii var ama isim veremem şu an. Bahsedeceğim kişi ünlü değil ama başımdan şöyle bir olay geçmişti; bir erkek müşterim eşinden şüpheleniyordu. Uç gün apartmanlarının önünde bekledim fakat herhangi bir olağan dışı hareket yoktu. Başvuran kişi eşinin evden çıktığını söylüyordu ama bir türlü çıkışını yakalayamıyorduk. Daha sonra beraber kamera kayıtlarını inceledik.

ÜNLÜ DEDEKTİF KARAKTERLER

DICK TRACY

Sinemada VVarren Beatty tarafından canlandırılan çizgi roman karakteri Dick Tracy en karizmatik dedektiflerden.

MÜFETTİŞ CLOUSEAU

Nam-ı diğer Pembe Panter,

Peter Sellers’ı sinema tarihinin unutulmazları arasına kattı.

TENTEN

Hepimiz keskin zekâsı ile olayları çözen Tenten ve köpeği Rin Tin Tin’in maceralarıyla büyümedik mi?

ADRIAN MONK

Televizyon ekranlan ondan daha takıntılı bir karakterle karşılaşmadı. Türkçe meali ise Galip Derviş diyebiliriz.

Apartmandan söylediği zamanlarda başörtülü bir kadın çıkıyordu. En sonunda bu kişinin eşi olduğunu tespit ettik. Adam kendi eşini tanımamıştı. Meğer kadın evden çıkmadan kendini bu şekilde kamufle ediyormuş.

Bu konuda kadınlar daha zeki davranıyor anladığım kadarıyla… Kesinlikle! Bahsettiğim kadın beni üç gün boyunca kapının önünde bekletmişti. Kadınlar bu konuda çok zeki davranıyor, erkeklerse daha kolay avlanıyor. Kadınlar Cem Yılmaz’m da dediği gibi gerçekten daha zeki. Mesela erkekler hafta sonu şirketin bir organizasyonu için şehir dışına çıkacaklarını söylüyor. Ama bilmiyorlar ki eşleri bunu doğrulamak için oteli arayacak. Bir de genellikle gittikleri yerde arka masaları tercih ediyorlar. Takip ediliyorsanız her türlü görülüyorsunuz, bundan kaçamazsınız. Hukuki anlamda bir tavsiyeniz var mı? Şu tavsiyeyi verebilirim; eğer yaptığımız çalışma sonrasında mahkemeye gideceklerse avukatlarının delilleri son ana kadar tutmasını öneriyoruz. Mahkemeye eşe itaatsizlikten başvurduğunuzda, karşı taraf bunu inkâr edecek ve bu durumda siz o sırada elinizdeki kanıtlarınızı sunacaksınız. Hâkim bu delilleri görmezden gelemez. Siz kendinize ders çıkarıyor musunuz tüm bunlardan?

Ben eşime karşı dürüstüm, her şeyi olduğu gibi anlatırım. Sıkıntılı bir durum varsa beni ilgilendiren kısmından bahsederim. O da dürüstlüğümü biliyor ve takdir ediyor zaten. Tabii, işimden dolayı; “Eve ne zaman uğramayı düşünüyorsun?” dediği zamanlar olmuyor değil. Köpeğimin bile bu konuda aynı şeyi hissettiğini düşünüyorum. Anlayacağınız üzere işimizin saatleri hiç belli olmuyor.

“iki kadın bize başvuruda bulundu.

Biri eşinin kendini aldattığını söyledi, diğeri ise onun yakın arkadaşıydı. Kendisinden olayla ilgili ayrıntıları anlatmasını istedim. Kişinin yakın arkadaşı da konuya oldukça ilgiliydi. Nasıl yapıldığını, ne kadar sürede sonuca ulaşacağımızı, araştırma sonucu ne tür bilgiler elde edeceğimizi sordu. Biz de tüm bilgileri aldıktan sonra takibe başladık. Takip ettiğimiz kişide şüphe duyulacak hiçbir şey yok, her şey rutin gidiyor, bana anlatılan rutinin dışında yapılan şeylerin hiçbiri yapılmıyordu. Biz tabii bu arada tüm takibi kayıt altına alıyor, girdiği süpermarkete kadar tüm detayları raporluyorduk. Bir hafta sonunda başvuruda bulunan kişiye bir sonuç alamadığımızı söyledik fakat kendisi bir hafta daha araştırmamızı istedi. İkinci hafta yine şüphe edilecek bir durumla karşılaşmadık. Bu arada kişinin yakın arkadaşı da benim numaramı almış, zaman zaman arayıp bir gelişme olup olmadığına dair benden bilgi alıyordu fakat elimizde somut bir sonuç olmayınca işi sonlandırdık. Kişinin yakın arkadaşının bu kadar ilgili olması beni şüphelendirdi. İşi bitirdiğimiz hâlde biraz daha üzerinde çalışmaya karar verdim. İki gün geçmesine rağmen herhangi bir hareketlilik yoktu. Üçüncü gün, şüpheli eş şehir dışına çıktı. Hemen takibe aldık ve bir süre sonra şüpheli eşin bulunduğu yere, bize başvuran kişinin yakın arkadaşı geldi. Çok izole görüştükleri her hâllerinden belliydi. Elimizdeki görüntüleri mağdur kişiye teslim ettik. Meğer yakın arkadaşı eşinden yeni boşanmış ve uzun süredir kişinin eşiyle görüşüyormuş.” tir baktik ki camlan siliyor!’

“Bir erkek müşterimiz geldi. Eşinin kendisini aldattığını düşünüyordu. Biz bilgileri aldıktan sonra takibe başladık. Üç, dört gün her şey rutin gitti. Bu arada ailenin son derece varlıklı olduğu detayını da verelim çünkü daha sonra şüpheli, yaşam tarzından ötürü hiç gitmeyeceği bir mahallede bulunan bir apartmana girdi. Kaçıncı kata girdiğini anlayamadık ama bir süre apartmanı gözlemledik. Kadının pencereye çıkmasıyla girdiği dairenin zemin katta olduğunu anladık. Başta o olup olmadığı konusunda kararsız kalmıştık çünkü üzerinde farklı kıyafetler vardı. Gerçekten o olduğuna emin olduğumuz sırada kadın, pencere camlarını silmeye başladı. Şaşırdık çünkü evde hizmetçileri olan, her gün alışveriş merkezlerinde uzun vakitler geçiren bir kadındı. Evi gözlemlerken içeride genç bir çocuğun olduğunu gördük. Bu bize gizlediği bir oğlu olduğunu düşündürdü. Çocuğu takibe aldığımızda, özel bir üniversitede okuduğunu tespit ettik. Mağdur olan taraf bize her gün eşinin nerelere gittiğinin bilgisini veriyordu ve hatta evdeki yardımcı kadından bile bilgi alıyorduk. Bir süre sonra kadın çocukla beraber Polonezköy’e gitti. Orada samimi görüntülerini alınca, gerçek açığa çıktı. Mağdur tarafa bunları ilettiğimizde ilk önce inanamadı çünkü eşinin evde hiçbir işe el sürmediğini, hatta çay dahi demlemediğini söyledi. Aldatılan eş önlemlerini aldıktan sonra boşanma davası açtı ve maddi olarak çok az bir kayıpla eşinden boşandı.” 3k
En heyecanlı meslek: Özel dedektiflik 3KModa